Παιδί & Κατάδυση

  Αρθρογράφος: Γιώργος Πέτρου

Φωτογραφίες: Αρχείο Greek Diver & HUE

"Η τύχη παντός λαού, η ακμή και η παρακμή αυτού εξαρτώνται από την αγωγή της οποίας τυγχάνει η νεολαία αυτού”.

Πως βλέπει ένα παιδί την κατάδυση? Συναρπαστικά είναι η απάντηση.

Αλλά στα εσώψυχα του παιδιού οι συμβολισμοί είναι Κατάδυση - παιχνίδι, εκπαιδευτής - πατέρας, Ζευγάρι – αδελφός. Ο Εκπαιδευτής θα εργασθεί σκληρά στο να συμμετάσχει ευεργετικά σε αυτόν τον τομέα. Με την εκπαίδευση θα επηρεάσουμε παράγοντες όπως Ομαδικότητα, Κινητικότητα, Αντίληψη, Αισθήσεις, Μνήμη, Φαντασία, Νόηση, Συγκέντρωση.

Η καταδυτική δραστηριότητα κατά το μέγιστο ποσοστό θεωρείται και είναι προνόμιού απόλαυσης των ενηλίκων ανθρώπων. Τα τελευταία χρόνια η δημιουργία εκπαιδευτικών προγραμμάτων τα οποία έχουν σχεδιαστεί ειδικά για παιδιά, αναπτύσσονται ιδιαίτερα δυναμικά. 
Ένας, ένας οι εκπαιδευτικοί οργανισμοί σχεδιάζουν τέτοια προγράμματα τα οποία επιτρέπουν σε ένα ή περισσότερα παιδιά μαζί να κάνουν αυτόνομη κατάδυση. Σκοπός και στόχος αυτού του άρθρου δεν είναι να παρουσιάσει τα προγράμματα και τους οργανισμούς που τα έχουν σχεδιάσει αλλά να δημιουργήσει μια "εργασία", να εκθέσει μια σειρά από σκέψεις και απόψεις του αρθρογράφου πάνω στο ιδιαίτερα ευαίσθητο αυτό θέμα. 

Αυτή η εργασία παρουσιάζει μία διαφοροποίηση εν σχέση με τα άρθρα που κυρίως απευθύνονται, ως συνήθως, κατ' αρχήν στο ευρύ κοινό των ερασιτεχνών σε επίπεδο αναγνωστών της, και εν συνεχεία και ταυτόχρονα στους εκπαιδευτές.

Το άρθρο ασχολείται με την οπτική γωνία του παιδιού ως προς την κατάδυση, και την οπτική γωνία του εκπαιδευτή ως προς το παιδί και κατάδυση.
Ας ξεκινήσουμε λοιπόν από βασικά ερωτήματα που αφορούν τον εκπαιδευτή.

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ

Ποία είναι η θέση του εκπαιδευτή σε αυτή τη νέα πραγματικότητα ?

Δεν θα πρέπει να τον απασχολεί τίποτε άλλο εκτός από το να εφαρμόσει με ακρίβεια το εκπαιδευτικό πρόγραμμα το οποίο έχουν σχεδιάσει άλλοι για αυτόν?

Έχει συνειδητοποιήσει ότι υπάρχουν τεράστιες διαφοροποιήσεις ενός παιδιού με έναν έφηβο και έναν ενήλικα? Τις γνωρίζει?

Είναι σωστά καταρτισμένος ώστε να αναλάβει την εκπαίδευση ενός παιδιού? Απαιτείται ειδική εκπαίδευση αναμφίβολα, που θα την αποκτήσει?

Απαιτούνται χαρίσματα σαν άνθρωπος εκτός από επαγγελματίας, τα έχει?

Γνωρίζει την ευρύτερη και βαθύτερη ευθύνη της έννοιας "Διάπλασις των Παίδων"?

Αποτελεί για αυτόν μια εκπαιδευτική πρόκληση, ένα έργο ζωής?

Πώς μπορεί να κρίνει εάν αυτό το παιδί έχει τα κατάλληλα στοιχεία ώστε να λάβει μέρος σε ένα σχολείο αυτοδυτών?

Ποιοι παράγοντες θα επηρεάσουν την ποιότητα της αποτελεσματικότητας της εκπαίδευσής του?

Πώς βλέπουν όλα αυτά τα μάτια ενός παιδιού?

Σύμφωνα με την "λογική, τις ανάγκες και το βλέμμα" του παιδιού η σχέση είναι:

Κατάδυση = παιχνίδι
Εκπαιδευτής = πατέρας
Ζευγάρι = αδελφός

Ο Εκπαιδευτής θα εργασθεί σκληρά στο να συμμετάσχει ευεργετικά σε αυτόν τον τομέα. Με την εκπαίδευση θα επηρεάσουμε παράγοντες όπως:

Κινητικότητα

Αντίληψη

Αισθήσεις

Μνήμη

Φαντασία

Νόηση

Προσοχή

Ο Εκπαιδευτής ο οποίος θα εμβαθύνει στις ανάγκες της εκπαίδευσης του παιδιού θα συνειδητοποιήσει τις τεράστιες ευθύνες στον τομέα των:

Νοητικών συναισθημάτων

Συναισθημάτων καλαισθησίας

Ηθικά συναισθήματα

Θρησκευτικά συναισθήματα

Ο Εκπαιδευτής οφείλει να λάβει εκπαίδευση στον τομέα "Επιστήμη της Αγωγής" και να προσφέρει κατευθύνσεις ως προς την:

Φυσική αγωγή

Ατομική αγωγή

Κοινωνική αγωγή

Ο Εκπαιδευτής οφείλει να γνωρίζει ότι η αγωγή δίδεται στο παιδί στο σχολείο και τώρα θα συνεχιστεί στη σχολή κατάδυσης, με ποιό τρόπο? Φυσικά με παιχνίδι!!! Με την ορθή συμμετοχή του στην ομάδα.

Ο Εκπαιδευτής οφείλει να γνωρίζει ότι τα μέσα της αγωγής είναι:

Η καθοδηγητική

Η άσκηση

Οι αμοιβές και οι ποινές

Οι συμβουλές και οι προσταγές

Ο Εκπαιδευτής οφείλει να έχει ιδιαίτερες γνώσεις πάνω στο ευαίσθητο θέμα της κόπωσης του παιδιού και να δώσει προσοχή σε θέματα όπως:

Το νόημα της κόπωσης

Σωματικά και ψυχικά συμπτώματα της κόπωσης

Μέτρα αποφυγής κόπωσης

Διαφορές στην κόπωση των παιδιών

Ο Εκπαιδευτής οφείλει να γνωρίζει ότι:

Κάθε λειτουργική ολοκλήρωση γίνεται η βάση για την έναρξη της λειτουργικής ικανότητας της επόμενης φάσης

Αποτελεί παράδειγμα για το παιδί που εκπαιδεύει, γίνεται ο ήρωάς του

Πιθανόν να έχει να αντιμετωπίσει πολύ συνηθισμένα αλλά εξαιρετικά δύσκολα προβλήματα όπως το "παιδικό πείσμα", επιθετικότητα, παθητικότητα

Εάν συνεχίσουμε:

• Την καταγραφή των παραγόντων πού θα μας επηρεάσουν κατά την εκπαίδευση
• Την υποδομή γνώσεων και εμπειρία πρακτικών που οφείλουμε να έχουμε
• Τον κατάλογο των ευθυνών που αναλαμβάνουμε
  συνειδητοποιούμε πόση δύσκολη και πολύπλοκη διαδικασία είναι η διαδικασία της εκπαίδευσης ενός παιδιού.
• Ηλικία

Ο διαχωρισμός παιδιού και εφήβου/ης προσδιορίζεται ανάλογα με το φύλο ως εξής:

• Όταν το κορίτσι κατά μέσο όρο φθάσει στα 11 χρόνια του
• Όταν το αγόρι κατά μέσο όρο στα 13 χρόνια του αρχίζει η περίοδος της εφηβείας του

Κατά την περίοδο αυτή επιτελούνται σημαντικές φυσιολογικές και ψυχολογικές αλλαγές οι οποίες αναστατώνουν τον κόσμο του παιδιού. Οι αλλαγές αυτές οφείλονται στις ορμόνες και στην ωρίμανση του γεννητικού συστήματος.

Τίθενται δύο αρχικοί προβληματισμοί:

• Μια εκπαίδευση είναι ιδανικό να ξεκινήσει προ της περιόδου της εφηβείας, στην καθαρά παιδική λεγόμενη ηλικία?
• Μια εκπαίδευση είναι ιδανικό να ξεκινήσει κατά την περίοδο της εφηβείας?
• Υπάρχει μια σειρά από άλλοτε σκληρές και άλλοτε γοητευτικές αλλαγές που επιτελούνται τις οποίες εμείς "δεν θέλουμε" να γνωρίζουμε, είτε δεν γνωρίζουμε... και αναφερόμαστε σε μια περίοδο κατά την οποία αυτά τα παιδιά έχουν την ανάγκη να διοχετεύσουν μια τεράστια ενεργειακή ποσότητα και δύναμη.

Αλλαγές κατά την περίοδο μετάβασης από παιδί σε έφηβο/η

Όπως είπαμε παραπάνω οι αλλαγές οφείλονται στις ορμόνες και στην ωρίμανση του γεννητικού συστήματος. Η ωρίμανση αυτή εκδηλώνεται μέσα σε μια περίοδο 2 χρόνων περίπου με μία άξαφνη και γρήγορη ανάπτυξη του αναστήματος και του βάρους του παιδιού. Αρχικά μεγαλώνουν τα χέρια και τα πόδια, ενώ ο κορμός διατηρεί σχεδόν τις ίδιες αναλογίες. Η αύξηση του βάρους οφείλεται στην ανάπτυξη των μυών και του όγκου των εσωτερικών οργάνων.

Το κορίτσι ψηλώνει με γρηγορότερο ρυθμό αλλά η ανάπτυξή του ανακόπτεται κατά πολύ μόλις εμφανισθεί η εμμηνοροή, ενώ το αγόρι ψηλώνει με βραδύτερο ρυθμό και συμπληρώνει την ανάπτυξη του περίπου στα 18 του χρόνια. Δηλαδή ποιες είναι μερικές από τις αλλαγές ποιο συγκεκριμένα?
Στο κορίτσι η πρώτη αλλαγή είναι η διόγκωση των μαστών, κατά ένα τρόπο ασύμμετρο, αρχίζει να πλαταίνει η λεκάνη, παρατηρείται αύξηση τριχοφυΐας, ενώ παράλληλα αλλάζει η υφή του δέρματος που γίνεται πιο λιπαρό και εμφανίζονται τα πρώτα “μπιμπίκια”. Γύρω στα 13 χρόνια εμφανίζεται η πρώτη εμμηνοροή. Αυτές οι εξωτερικές αλλαγές, ανησυχούν και αναστατώνουν το κορίτσι που κυριεύεται από μια ανεξήγητη κούραση και αδιαθεσία. Χάνει την όρεξή του και γίνεται υπερβολικά ευαίσθητο. Γελάει ή κλαίει, πολλές φορές χωρίς αιτία και καταλαμβάνεται από αδεξιότητα και συστολή.

Το αγόρι όπως και το κορίτσι παρουσιάζει μια σημαντική αύξηση του αναστήματος και του βάρους. Η εφηβεία, αυτή η μεγάλη ανατροπή, αρχίζει συνήθως στα αγόρια δύο χρόνια αργότερα από τα κορίτσια, δηλαδή ανάμεσα στα 13-15 χρόνια. Θέτεται σε λειτουργία το γεννητικό σύστημα, η υφή του δέρματος μεταβάλλεται, εμφανίζονται “μπιμπίκια”. Η φωνή αλλάζει, γίνεται βραχνή και βαριά, και βιώνει μια αναστάτωση του συγκινησιακού του κόσμου που εκδηλώνεται με ανεξήγητες διακυμάνσεις χαράς ή θλίψης, και με μια αδεξιότητα στην συμπεριφορά του. Αναπτύσσεται τριχοφυΐα, αυξάνει σε ανάστημα και βάρος, πλαταίνουν οι ώμοι και δυναμώνουν οι μύες.

Το αγόρι και το κορίτσι έχει ανάγκη (οφείλουμε να του το αναπτύξουμε έως και να του το επιβάλουμε) από τάξη και καθαριότητα, γυμναστική και κοινωνικές δραστηριότητες. Ο ύπνος είναι απαραίτητος για αυτήν την κρίσιμη ηλικία, το ίδιο και η ανάπαυση, για αυτό δεν πρέπει να κουράζεται υπερβολικά με τις διάφορες αθλητικές εκδηλώσεις ή τις υπερβολικές γυμναστικές ασκήσεις. Απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στην διατροφή του, εξασφαλίζοντας του ένα διαιτολόγιο πλούσιο σε πρωτεΐνες, βιταμίνες και ασβέστιο κλπ.

Παιχνίδι

Τα παιχνίδια είναι ο θαυμάσιος μικρόκοσμος των παιδιών, με δικούς τους νόμους "βαρύτητας, διαστάσεων & απόψεων". Μέσα στον μεγάλο και ανεξήγητο κόσμο των μεγάλων, το παιδί νιώθει πώς είναι αταίριαστο και πολλές φορές απροσάρμοστο. Η ανάγκη για παιχνίδι είναι τεράστια και η εποχή του παιχνιδιού των παιδιών είναι η γέφυρα τους, το πέρασμά τους στο κόσμο των μεγάλων.
Μέχρι να σταθεροποιηθούν οι δεσμοί του και η ένταξή του στο κόσμο των μεγάλων το παιχνίδι είναι ο σύντροφος του παιδιού. Δεν μπορούμε να το αποχωρίσουμε από αυτό. Για να γίνουμε αποδεκτοί και εμείς στον κόσμο του οφείλουμε να παίξουμε μαζί του με τα παιχνίδια του, ή να του προσφέρουμε άλλα παιχνίδια:

τον καταδυτικό εξοπλισμό, τον δικό του καταδυτικό εξοπλισμό του

Μέσα από τα παιχνίδια του το παιδί χρησιμοποιεί και αναπτύσσει τις διάφορες αισθήσεις του, ικανοποιεί την έμφυτη ανάγκη της έρευνας, ασκεί την φαντασία του, και το σώμα του, γνωρίζει τις δυνατότητές τους.
Ο καθρέπτης της πνευματικής εξέλιξης του παιδιού είναι η ομιλία, οι κινήσεις, οι επιλογές του, που μας αποκαλύπτουν ένα μέρος της ψυχοσύνθεσής του. Το παιδί πολλές φορές έχει μια βραδύτητα στην ομιλία η οποία οφείλεται σε ψυχολογικούς λόγους που δημιουργούνται από το ίδιο το περιβάλλον του παιδιού.

Η ευθύνη της συμμετοχής ενός παιδιού σε Σχολείο Αυτόνομης κατάδυσης

Πρέπει να υπάρχει 100% σύμφωνη γνώμη από το παιδί στο να κάνει κατάδυση. Όχι μόνον να είναι σύμφωνο ,αλλά θα πρέπει να το θέλει πάρα πολύ. Σε καμία φάση της κατάδυσης δεν πρέπει το παιδί να νιώσει καταπίεση και εξαναγκασμό. Και εδώ φαίνεται το ταλέντο, οι γνώσεις και οι δυνατότητες του εκπαιδευτή.
Θα πρέπει να γίνει αποδεκτός από το παιδί.

Γονείς

Οι γονείς έχουν δύο δυνατότητες:

Να "ωθήσουν" με διακριτικό τρόπο το παιδί τους σε μια δραστηριότητα πχ κατάδυση, πιστεύοντας ότι αυτό θα ωφεληθεί από αυτή την δραστηριότητα

να εξετάσουν προσεκτικά τη ξαφνική επιθυμία του παιδιού τους να κάνει αυτόνομη κατάδυση και είτε να το υποστηρίξουν είτε να το αποτρέψουν.

Είναι ευθύνη των γονέων να επιλέξουν το σωστό κατά την γνώμη τους εκπαιδευτή, και σχολή καταδύσεων, να ευρίσκονται διακριτικά δίπλα στο παιδί από την έναρξη του σχολείου έως την ολοκλήρωσή της διαδικασίας. Δεν είναι σωστό οι γονείς να παρευρίσκονται στα μαθήματα διότι το παιδί δεν θα μπορέσει να λειτουργήσει αυτόνομα.

Φυσικά οι γονείς οφείλουν να αναλάβουν:

• το οικονομικό κόστος της εκπαίδευσης
• την ευθύνη να υπογράψουν σαν κηδεμόνες για την συμμετοχή του παιδιού στο σχολείο
• την ευθύνη της υπογραφής του εντύπου απαλλαγής ευθύνης για οποιοδήποτε πρόβλημα, αρρώστια και τραυματισμό που συμβεί στο εκπαιδευόμενο παιδί κατά την διάρκεια της εκπαίδευσής του
• Την υποστήριξη στο να συνεχίσει το παιδί την αγαπημένη του δραστηριότητα μετά την πιστοποίησή του.

Κέντρο Υπερβαρικής Ιατρικής

• Το παιδί θα πρέπει να περάσει προς εξέταση από ένα φορέα που να ειδικεύεται στην Καταδυτική Ιατρική.
• Το να το εξετάσει ένας ιατρός ο οποίος δεν θα έχει ουδεμία καταδυτική εκπαίδευση ως προς τις ελάχιστες απαιτούμενες προδιαγραφές ψυχικής και σωματικής υγείας δεν θα προσφέρει ουσιαστικά στην απόφαση της συμμετοχής ή μη, του παιδιού στο σχολείο και στην ασφάλεια του.
  
  Το παιδί θα πρέπει να συμμετάσχει στην ορθή διαδικασία πού είναι:

• Γνωρίζω πού είναι το Κέντρο Υπερβαρικής στο οποίο απευθύνομαι για οποιοδήποτε πρόβλημα ως προς την κατάδυση
• Να γνωρίζω και να με γνωρίζουν προσωπικά τα στελέχη του καταδυτικού ιατρικού κέντρου
• Να γνωρίζουν όλες τις ιατρικές ιδιαιτερότητες μου όπως κάποια αλλεργία π.χ. στην ασπιρίνη
• Να συμμετέχω στους στατιστικούς πίνακες, συμπεράσματα από τους όποιους θα είναι πλέον χρήσιμα για όλους μας

Ο Εκπαιδευτής

Πρώτος & Τελευταίος στην αλυσίδα ασφαλείας ευρίσκεται ο εκπαιδευτής ο οποίος με την εμπειρία του θα εκτιμήσει όλους τους παράγοντες, τα στοιχεία , και θα καταλήξει στην τελική απόφαση. Το εάν θα συμμετάσχει το παιδί στο σχολείο αυτοδυτών.

Ύλη & Διδασκαλία

Θεωρία

Η εκπαιδευτική ύλη που θα διδαχθεί σε έναν ενήλικα, η ίδια χωρίς ουδεμία περικοπή (ως προς την ουσία των εννοιών), θα πρέπει διδαχθεί και στο παιδί. Άσχετα τι πιστεύει καθαρά υποκειμενικά ο κάθε εκπαιδευτής η διαδικασία είναι μια και είναι απαραίτητο να τηρηθεί ευλαβικά. Αποτελεί μια από τις βασικότερες αρχές διδασκαλίας.

Για αυτό προσοχή, η διαδικασία είναι η εξής:

Κατεβάζουμε την εκπαιδευτική ύλη στο επίπεδο του μαθητή, του την διδάσκουμε με τον ιδανικότερο, ως προς την νοημοσύνη του, τρόπο

Εργαζόμαστε μαζί του πάνω στην εκπαιδευτική ύλη

Ανεβάζουμε το επίπεδο του μαθητή στο επίπεδο της εκπαιδευτικής ύλης

Επιβεβαιώνουμε, εμείς και ο μαθητής, ότι η εκπαιδευτική ύλη έχει γίνει απόλυτα κατανοητή

Τον επιβραβεύουμε με πολύ διακριτικό τρόπο
Τελικός μας στόχος είναι η κατάκτηση της συγκεκριμένης γνώσης.

Πρακτική Εκπαίδευση

Ο εκπαιδευτής οφείλει να συμπεριφέρεται ισότιμα στον μικρό μαθητή. Θα πρέπει να τον εντάξει στην υπόλοιπη ομάδα και να μην τον διαχωρίσει από τους άλλους παρά μόνον σε ελάχιστες περιπτώσεις. Το γιατί, και σε τι τον διαχωρίζει θα πρέπει να γίνει απόλυτα κατανοητό στο παιδί. Έτσι θα μπορεί και αυτό να έχει σωστή εκτίμηση των πραγμάτων ώστε να μπορεί να λαμβάνει σωστές αποφάσεις όταν χρειασθεί με την σειρά του.

Ο μικρός μαθητής πρέπει να καταλάβει:

• Τις ικανότητές του
• Τις αδυναμίες του
• Τις ευθύνες έναντι του εαυτού του
• Τις ευθύνες του έναντι των υπολοίπων της ομάδας του ή του ζευγαριού του
• Τις ευθύνες έναντι της οικογένειας του που τον περιμένουν στην επιφάνεια

Στόχοι της πρακτικής εκπαίδευσης είναι:

• Να μάθει να καταδύεται με ασφάλεια
• Να μάθει να καταδύεται με με άνεση
• Να συνειδητοποιήσει ο εκπαιδευτής τα όρια του μαθητή
• Να συνειδητοποιήσει ο μαθητής τα όρια του

Στοιχεία που οφείλουμε να του αναπτύξουμε είναι:

• Αυτοέλεγχο
• Πειθαρχία
• Χαλάρωση (διότι η κατάδυση πρέπει να παραμείνει πάντα και διασκέδαση)
• Συντροφικότητα
• Ηθικότητα

Δεν πρέπει ουδεμία στιγμή ο εκπαιδευτής να ξεχνάει ότι:

Τα πάντα γύρω από την πρακτική (και όχι μόνο) οφείλουν να περνάνε μέσα από το παιγνίδι για το παιδί

Ότι το παιδί επιπλέον είναι ένας ακόμη πελάτης ο οποίος πληρώνει και οφείλει να τον σέβεται εξίσου

Εξοπλισμός

Το θέμα αυτό είναι σοβαρότατο και απαιτείται πολύ προσοχή. Όπως είναι απόλυτα κατανοητό το παιδί σε αυτή την τόσο κρίσιμη για αυτό ηλικία αναπτύσσεται και σχηματίζεται σε συστήματα όπως:

• Το ερειστικό
• Το μυϊκό
• Το αναπνευστικό
• Το νευρικό
• Το πεπτικό

Το κάθε ένα από τα συστήματα αυτά παρουσιάζει πολλές ιδιαιτερότητες πριν, κατά και μετά την κατάδυση. Οφείλουμε να προστατεύσουμε το παιδί από υπερβολές, λάθος επιλογές που θα οδηγήσουν σε πιθανές κακώσεις με μελλοντικά προβλήματα.

Ο εξοπλισμός πρέπει να είναι στα μέτρα του μικρού μαθητή. Ο εξοπλισμός πρέπει να είναι προσαρμοσμένος στο σωματέκτυπο του ως προς:

Το βάρος και ο όγκος, π.Χ. βάρος φιάλης ανάλογης των δυνατοτήτων του

Το μέγεθος, π.χ. μέγεθος ρυθμιστών πλευστότητάς που θα εφαρμόζει στο σώμα του σωστά

Το χρώμα, π.χ. χρώματα ευχάριστα, φωτεινά, που δημιουργούν μια ευχάριστη αίσθηση

Παραδείγματα από το εκπαιδευτικό πρόγραμμα Εκπαιδευτικού οργανισμού

Ας δούμε λοιπόν μερικά στοιχεία προδιαγραφών εκπαίδευσης παιδιών από έναν από τους μεγαλύτερους οργανισμούς ερασιτεχνικής κατάδυσης την PADI.

Εκπαίδευση παιδιών ηλικίας από 10-11 ετών

Μέγιστη αναλογία μαθητών ανά εκπαιδευτή είναι 4 προς 1

Δεν πρέπει να περιλαμβάνονται περισσότερα από δύο παιδιά ηλικίας 10-11 σε γκρουπ τεσσάρων μαθητευόμενων δυτών

Μέγιστο βάθος κατάδυσης τα – 12 μέτρα / -40 πόδια

Ονομασίες διπλωμάτων : Junior Scuba Diver και Junior Open Water Diver

Τώρα η PADI έχει βγάλει και το πρόγραμμα Bubble maker

Τα κριτήρια επιλογής της τοποθεσίας πρέπει να περιλαμβάνουν: αποφυγή εισόδων/ εξόδων ή άλλων δυσχερών συνθηκών

Video: Youth Diving/Responsibility and Risks

Οι εξετάσεις γίνονται μόνον γραπτά και όχι προφορικά. Εξαίρεση γίνεται στην περίπτωση κάποιου που έχει κάποια μορφή δυσλειτουργίας όπως την δυσλεξία

Καταδύσεις μετά την πιστοποίηση

Το σχολείο τελείωσε και το παιδί είναι υπερήφανο για αυτά που πέτυχε. 
Η εμπειρία που έχει αποκτήσει είναι μοναδική, τον διαφοροποιεί από τους υπόλοιπους εφήβους-παιδιά της ηλικίας του. Είναι όμως μια εξίσου κρίσιμη περίοδος, όσο και η περίοδος του σχολείου κατάδυσης, αλλά πιο χαλαρή. Το παιδί μετά το σχολείο πρέπει να κάνει συχνά κατάδυση για να γίνουν ολοκληρωτικά «κτήμα» του όσα διδάχθηκε κατά την εκπαίδευση. Πρέπει να του δοθεί η δυνατότητα να απολαύσει την αγαπημένη του απασχόληση.

Πρέπει συνοδεία κάποιου έμπειρου αυτοδύτη ή εκπαιδευτή να καταδύεται σε:

• Εύκολα σημεία
• Θεαματικά σημεία
• Διδακτικά σημεία
• Ελεγχόμενα σημεία

Επίλογος

Είναι αυτονόητο ότι αυτή η εργασία δεν προτίθεται και ούτε δύναται να παίξει το ρόλο ενός ολοκληρωμένου εγχειριδίου αλλά ενός πληροφοριακού εντύπου το οποίο προσφέρει βάσεις πάνω στο ευαίσθητο θέμα «παιδί και κατάδυση».
Η ηθική ανταμοιβή πρέπει να είναι η μεγαλύτερη ανταμοιβή που θα έχει λάβει ο εκπαιδευτής του παιδιού. Μπορεί να αισθάνεται υπερήφανος που έβαλε ένα λιθαράκι σε έναν κόσμο ευχαρίστησης, σωματικής και ψυχικής υγείας. Που συνέβαλε στην αγωγή αυτού του παιδιού.
Αναμφίβολα συμπεριλαμβάνεται στις κορυφαίες στιγμές της καριέρας ενός εκπαιδευτή αυτοδυτών.

Βιβλιογραφία

• Παν. Κ. Σφήκα Η Αγωγή του παιδιού
  Dr. F. Beer-Poitevin Παιδί και περιβάλλον
  Ιωάννου Κ. Αναγνώστου Γενετική Ψυχολογία
  Μιχ. Τσάνης Διαταραχές συμπεριφοράς των παιδιών
  Σιγκμούντ Φρόϋντ Εισαγωγή στην Ψυχολογία

H e l l a s U n d e r w a t e r E x p l o r e r s / Γιώργος Πέτρου
TDI/SDI/ERDI GREECE