Hellas Underwater Explorers - ΣΟΥΗΔΙΑ 1998

1η Αποστολή κατάδυσης στους Πάγους στη Σουηδία

Αρθρογράφος: Γιώργος Πέτρου

Μια από τις ιστορικότερες στιγμές της Ελληνικής κατάδυσης.

Η 1η Αποστολή κατάδυσης στους Πάγους, σε λίμνη, στη Σουηδία που διοργανώθηκε και πραγματοποιήθηκε από τους Hellas Underwater Explorers / Γιώργος Πέτρου το Φεβρουάριο του 1998 αποτέλεσε την απαρχή μιας νέας εποχής για τις τεχνικές καταδύσεις επηρεάζοντας στο μέγιστο το καταδυτικό μας γίγνεσθαι.

Μια εποχή που η τεχνική κατάδυση ήταν σε πρώιμη φάση μια τέτοια αποστολή φαινόταν παράλογη και ακραία στα μάτια πολλών. Οργανώνοντάς την παθιαστήκαμε ακόμη πιο πολύ. Καθαρά μια ειδική μορφή κατάδυσης που ήταν πολύ μακριά από τον τόπο μας και τις συνθήκες που είχαμε συνηθίσει. Η κατάδυση στους πάγους ή Ice diving στην Αγγλική είναι μια κατάδυση οροφής σε έναν κλειστό, περιορισμένο χώρο με πολύ ιδιαίτερες περιβαντολογικά συνθήκες.

Βασικό στοιχείο ο πάγος.
Μία ημιδιαφανής μεγάλου πάχους οροφή από πάνω μας, ένας παγωμένος ουρανός, που μπορείς να καταδυθείς και αναδυθείς μόνο από συγκεκριμένα σημεία. Η διαδικασία είναι ότι σπας τον πάγο και δημιουργείς μια μεγάλη σχετικά τριγωνική τρύπα (μία η περισσότερες) και συνεχίζεις να φροντίζεις το νερό στο άνοιγμα να μην παγώνει.  Η ύπαρξη σχοινιού, που να σε ακολουθεί δεμένο  με την επιφάνεια η με κάποιον να το κρατάει είναι βασικό μέτρο ασφαλείας τόσο για να μην χάσεις την έξοδο επιστροφής όσο και επικοινωνίας.  Και εάν αναρωτιέστε γιατί η τρύπα πρέπει να είναι τριγωνική είναι διότι οι γωνίες μας βοηθάνε να στηριχτούμε και να βγούμε με την βοήθεια δυο ξύλων με καρφί (δείτε φωτογραφίες παρακάτω).

Παγωμένο νερό.
Η θερμοκρασία δίπλα στο 0 απαιτεί χρήση στεγανής στολής με πολύ καλό ισοθερμικό. Οι στεγανές στολές από νεοπρένιο προτιμούνται. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε Argon  για θερμαντικό αέριο ή να έχουμε εσωτερικό γιλέκο με θέρμανση από μπαταρία. Δεν νοείται να μην έχουμε άριστη συντήρηση της στολής μας από πλευράς aquastop κλπ. Τα Rebreather είναι ιδανικά για αυτές τις συνθήκες λόγω "ζεστής αναπνοής".

Γλυκό Νερό

Η πλευστότητα στο γλυκό νερό αλλάζει διότι δεν υπάρχει η άνωση του αλμυρού νερού του θαλασσινού στοιχείου (έλλειψη άλατος). Λιγότερη πυκνότητα ίσον λιγότερη άνωση. Άρα τα βάρη μας διαφοροποιούνται.

Αποσυμπίεση - Απαζώτωση

Η χρέωση του Αζώτου, το πόσο Άζωτο διαλύεται εντός των ιστών μας (Νόμοι Henry - Boyle, Dalton, Charles κλπ.)  καθορίζει το πόση αποσυμπίεση, βάθη στάσεων και χρόνων οφείλουμε να κάνουμε κατά την ανάδυση ώστε να γίνει σωστή και επαρκής απαζώτωση. Πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι τα dive computer μας είναι ρυθμισμένα για κατάδυση σε γλυκό νερό. Η πίεση του νερού είναι μικρότερη από ότι του θαλασσινού.

Υψόμετρο

Είναι πολύ συνηθισμένο οι λίμνες να είναι σε υψόμετρο όπου η ατμοσφαιρική πίεση είναι μικρότερη, ήτοι διαφορετική πίεση, άρα ο καταδυτικός υπολογιστής μας θα πρέπει να το συνυπολογίσει. Φυσικά υπάρχουν ειδικοί πίνακες για καταδύσεις υψομέτρου. Και το νερό γλυκό.

Λίμνη - Λασπώδης βυθός

Ένας παράγοντας που εγκυμονεί κινδύνους είναι ο λασπώδης πυθμένας που διακρίνει το περιβάλλον των λιμνών. Σαν πούδρα είναι, που με την παραμικρή αδέξια κίνηση, πεδιλισμό μπορεί να δημιουργηθεί ένα ίζημα πυκνό και αδιαπέραστο. Ένας τοίχος γύρω μας που αποπροσανατολίζει πλήρως τους δύτες, δημιουργεί προβλήματα τόσο στην πλευστότητα όσο και στην ψυχολογία. Σε αυτήν τη επικίνδυνη και αγχωτική κατάσταση απαιτείται ψυχραιμία, καθαρό μυαλό, εκπαίδευση, εμπειρία, μεθοδικότητα και φυσικά αποδεικνύεται η χρησιμότητα του σχοινιού που οδηγεί πίσω στο άνοιγμα εισόδου. Ο φωτισμός μας πρέπει να είναι με πολύ στενή δέσμη για να διαπερνάει το πυκνό ίζημα (το οποίο θα αργήσει να κάτσει) και εννοείται ούτε συζήτηση για μη επάρκεια αποθέματος αερίων. Το ζευγάρι δεν θα πρέπει να χαθεί μεταξύ του καμία στιγμή και η μέθοδος του σχοινιού με το οποίο προσδένεται ο ένας στον άλλο σε αυτήν την περίπτωση αποδεικνύεται σωτήρια. Απαιτείται άριστη πλευστότητα.

Θα μπορούσαμε να πούμε άπειρα πράγματα αλλά αυτά είναι θέμα ενός σωστά οργανωμένου σχολείου κατάδυσης στους πάγους.

Άφιξη στη Σουηδία

Φθάνουμε στη Στοκχόλμη και μετά από μια επίσκεψη στο θρυλικό πλοίο - μουσείο Vasa επισκεπτόμαστε τις εγκαταστάσεις της εταιρείας κατασκευής των επαγγελματικών ρυθμιστών πίεσης Divex. Συναντάμε τον ιδιοκτήτη και σχεδιαστή κο Lars Lungqvist ο οποίος μας βοήθησε πάρα πολύ τόσο στην υλικοτεχνική υποστήριξη όσο και τις επαφές μας για την διοργάνωση του σχολείου Ice diving. Η ποιότητα κατασκευής εμφανής και η απόδοσή τους σε τόσο ακραίες συνθήκες καταπληκτική. Ήταν από τους λόγους που τότε ανέλαβα την αντιπροσώπευση των ρυθμιστών πίεσης DIVEX για Ελλάδα και Κύπρο και πραγματικά δεν το μετάνιωσα ποτέ

Θεωρία

Η ομάδα μας μαζεύτηκε στη σχολή και κάναμε θεωρία που λόγω της διαφορετικότητας  της ήταν πολύ ενδιαφέρουσα. Νέες καταστάσεις και τεχνικές.

Στη λίμνη

Η λίμνη μεγάλη και παγωμένη. Ένα παχύ στρώμα πάγου ήταν το έδαφός μας και εντυπωσιακό πως πάνω τους δεν περπατάγαμε μόνο όλοι εμείς αλλά και ένα φορτηγό που μετέφερε τον εξοπλισμό μας. Σε πολλά σημεία του πάγου αντικείμενα ή ζωάκια η φύλλα ήταν εγκλωβισμένα και τα έβλεπες.

Τρύπες

Με τσεκούρια αρχίσαμε να χτυπάμε, μια διαδικασία πολύ επίπονη μιας και ο χονδρός πάγος ήταν σκληρό καρύδι. Ανοίξαμε καλά την τριγωνική τρύπα και φροντίσαμε να μην παγώσει πάλι το νερό σε αυτήν. Ένας αυτοδύτης από το ζευγάρι που θα καταδυόταν είχε το σχοινί που εξυπηρετούσε την επιστροφή μας και ήταν μέσο επικοινωνίας. Τα ζευγάρια μεταξύ τους είχαν ένα σχοινί με ένα μεγάλο λαστιχένιο Ο-ring στις άκρες που το περνούσαν στο καρπό τους για να μην χαθούν μεταξύ τους.  Κάναμε μια τελευταία υπενθύμιση των διαδικασιών κατάδυσης, επικοινωνίας,  ελέγξαμε τον εξοπλισμό μας και χαθήκαμε κάτω από το χονδρό στρώμα πάγου.

Κατάδυση

Η κατάδυση ήταν μια απόλυτη μαγεία. Αυτός ο παγωμένος ουρανός από πάνω μας που έκανε το φως της ημέρας να μοιάζει με ελαφρύ ηλιοβασίλεμα και το μυστηριακό παγωμένο περιβάλλον ήταν κάτι το μοναδικό. Κάτω μας ο βούρκος της λίμνης που μαύριζε τα πάντα. Υπήρχε μια ηχηρή ησυχία που μας έκανε όμως να μιλάμε ακατάπαυστα με νοήματα για αυτόν τον απίθανο εξωγήινο, τότε για εμάς, τόπο. Η πλευστότητα όντως ήθελε πολύ προσοχή και εντυπωσιακό το γεγονός ότι η αναπνοή μας περιέχει ψήγματα πάγου από τον υγροποιημένο αέρα. Η ύπαρξη του σχοινιού με την επιφάνεια και μεταξύ μας αποδείχθηκε σωτήρια μιας και σε αυτό το περιβάλλον πολύ δύσκολα βρίσκεις το ακριβές σημείο επιστροφής.

Ανάδυση

Το σχοινί μας οδήγησε στη τρύπα και παρότι ήμασταν πολύ ώρα μέσα νιώσαμε ότι πέρασε πολύ λίγος χρόνος και θέλαμε και άλλο.

Εμπειρία

Μια απίστευτα καταπληκτική εμπειρία όλο αυτό που ζήσαμε αυτήν την εβδομάδα που δεν θα ξεχάσουμε ποτέ και μας υπενθύμισε ότι το αγαπημένο μας χόμπι έχει πάρα πολλά να μας προσφέρει αρκεί εμείς να τολμήσουμε να ασχοληθούμε με όλες τις ειδικές μορφές τεχνικής κατάδυσης αλλά με απαραίτητες προϋποθέσεις την εκπαίδευση και πειθαρχία.