Φιάλες & Aπόθεμα

Άρθρο: Γιώργος Πέτρου

Φώτο: Γιώργος Πέτρου, Βασίλης Πετρούλιας & αρχείο Greek Diver

Ο υπολογισμός του αποθέματος αερίου και η επιλογή του όγκου / πίεσης της φιάλης μας, παραμένει πάντα ένα επίκαιρο και πολύ χρήσιμο θέμα.

Κανένας δεν θέλει να βιώσει περιστατικό έλλειψης αέρα.

Να ξεκαθαρίσουμε ότι για να "μείνει κάποιος" από αέρα σημαίνει ότι έχει διαπράξει πάρα πολλά και σοβαρά λάθη από πλευράς νοοτροπίας και μέτρων Ασφαλείας παραβιάζοντας πολλούς κανόνες.

Ας πούμε κάποια λίγα βασικά στοιχεία επί του θέματος.

Πίεση-Όγκος φιαλών

Όλοι μας γνωρίζουμε ότι υπάρχουν όγκοι φιαλών όπως 2, 3, 6, 10, 12, 15, 18, 20 λίτρων.

Αυτός ο όγκος φιαλών είναι ιδανικός να υποστηρίξει καταδύσεις από απλές ερασιτεχνικές έως εξειδικευμένες μορφές τεχνικής κατάδυσης. 

Στον παρακάτω πίνακα θα δούμε γεμίζοντας τις φιάλες αυτές με κάποια συγκεκριμένη πίεση, τη χωρητικότητά τους σε λίτρα.

Καταρχήν να θυμηθούμε ότι όταν λέμε ότι μια φιάλη είναι όγκου 10 λίτρων (στην 1 ata πίεση F/S=P) εννοούμε ότι εάν τη γεμίσω με νερό αυτή θα πάρει 10 λίτρα νερό.

➥ Πως θα υπολογίσω το πόσο αέριο απαιτείται για μια κατάδυση;

Τα στοιχεία τα οποία απαιτούνται για να υπολογίσω το πόσο αέριο απαιτείται για μια κατάδυση είναι:

■ Ποσότητα αερίου για την κάθοδο

■ Ποσότητα αερίου για παραμονή

■ Ποσότητα αερίου για ανάδυση

■ Ποσότητα αερίου για αποσυμπίεση

■ Ποσότητα αερίου για απόθεμα (ρεζέρβα)

• Αστάθμητο παράγοντα

Όγκος φιάλης (λίτρα) Χ Πίεση πλήρωσης (Bar) = Λίτρα αερίου σε χωρητικότητα. Αυτή είναι η σχέση που μας ενδιαφέρει.

Οι φιάλες γεμίζουν (πλήρωση) από τα  200 έως 300 bar.

Από πλευράς υλικών μπορεί να είναι από ατσάλι, Αλουμίνιο και kevlar. Το κάθε υλικό έχει τα θετικά και αρνητικά χαρακτηριστικά του.

 Παραδείγματα πλήρωσης σχέσης όγκου πίεσης λίτρων χωρητικότητας

10 litr Χ 200 bar = 2000 litr. 10 litr X 300 bar = 3000 litr  2  φιάλες Χ10 litr X 200 bar =  4000 litr 

12 X 200 bar =  2400 litr

15 Χ 200 bar =  3000  litr

18 X 200 bar = 3600

Ο τύπος τον οποίο και χρησιμοποιούμε για να υπολογίσουμε τον απαιτούμενο όγκο αερίου για μια κατάδυση είναι: P x T x SCR x MOD.

Στο συγκεκριμένο μπορεί να προστεθεί και κάποιος νόμος ρεζέρβας όπως 1/3 (με αφαίρεση του MOD ή όχι) κλπ.

Όπου:

P Pressure = Απόλυτη πίεση βάθους

Τ Time = Χρόνος

SCR Surface Consumption Rate = Ρυθμός Κατανάλωσης Επιφανείας

MOD Modifiers = Συντελεστές παραγωγής έργου

➥ Με ποια κριτήρια θα αποφασίσω  πόσο θα είναι το απόθεμα αερίου;

Κριτήρια / στοιχεία είναι:

● Το βάθος που θα καταδυθούμε σε συνδυασμό με τον χρόνο κατάδυσης και τον απαιτούμενο χρόνο ανάδυσης.

Προσοχή: Εάν 50 bar μπορεί να είναι αρκετά να καλύψουν τις ανάγκες μας, μιας ανάδυσης και μιας υποχρεωτικής για προληπτικούς λόγους αποσυμπίεσης για μια κατάδυση στα 18 μέτρα βάθος για κάποιο χρόνο, εάν καταδυθούμε βαθύτερα δεν θα μας φθάνει σίγουρα.

● Ο χρόνος αποσυμπίεσης σε συνδυασμό με το βάθος που γίνεται αυτός.

● Οι πιθανοί αστάθμητοι παράγοντες που μπορούν να παρουσιαστούν όπως:

- H υποθερμία αυξάνει το ρυθμό κατανάλωσης.

- Υπερκαπνία - Ταχύπνοια - αύξηση CO2 (Διοξείδιο του Άνθρακος)

- Το απόθεμά μας καλύπτει την περίπτωση που το ζευγάρι μας παρουσιάσει έλλειψη αερiου και ζητήσει υποστήριξη από εμάς;

Το απόθεμά μας μειώνεται στο ήμισυ και το άγχος ανεβαίνει αυξάνοντας το ρυθμό κατανάλωσής μας.

- Η παραγωγή έργου, για παράδειγμα όπως η κολύμβηση κόντρα σε ισχυρό ρεύμα.

- Η απώλεια αερίου από διαρροή του ρυθμιστή πίεσης, του ρυθμιστή πλευστότητας ή από κάποιο κλείστρο κλπ.

- Η υπέρβαση του πλάνου και η αύξηση του υποχρεωτικού χρόνου αποσυμπίεσης.

- Λάθος ένδειξη στο μανόμετρο....

- Καταδύομαι με αέρα και έχω να πραγματοποιήσω μια αποσυμπίεση π.χ. 3 λεπτά στα 6 μέτρα και 10 λεπτά στα 3 μέτρα με ένα Enriched Air Nitrox 32. Ξαφνικά για κάποιο λόγο δεν μπορώ να χρησιμοποιήσω τη φιάλη αυτή. Τώρα την αποσυμπίεση πρέπει να την κάνω με τον αέρα. Αναπόφευκτα έχουμε αύξηση χρόνου αποσυμπίεσης. Έχουμε άραγε υπολογίσει το απαραίτητο απόθεμα ή αερίου του αέρα;

➥ Υπάρχει κάποιος εύκολος τρόπος γνωρίζοντας το πόσο αέριο θα χρειαστώ για μια κατάδυση να υπολογίσω το τι όγκου φιάλη μου χρειάζεται

εξασφαλίζοντας και το απαραίτητο απόθεμα;

Ας υποθέσουμε ότι για μια κατάδυση χρειαζόμαστε 2000 λίτρα αερίου + π.χ.70 bar αέριο σαν απόθεμα (ρεζέρβα).

Για να δούμε τι όγκο φιάλη θα χρειαστούμε κάνουμε το πολύ απλό:

Διαιρούμε το συνολικό όγκο αερίου με την πίεση πλήρωσης της φιάλης μας, αφαιρώντας την πίεση του αποθέματος που επιθυμούμε.

Παράδειγμα:

2000 λίτρα / (200 bar – 70 bar ρεζέρβα) = 2000 λίτρα / 130 bar = 15 λίτρα (για την ακρίβεια 15,384)

Άρα μόλις εγώ χρησιμοποιήσω τα 2000 λίτρα θα έχω ένα απόθεμα 70 bar το οποίο μεταφράζεται σε 70 bar x 15 λίτρα φιάλη = 1050 λίτρα

Η σωστή νοοτροπία του πάντα βγάζω επιφάνεια απόθεμα τουλάχιστον 50 bar στην επιφάνεια, είναι σωτήρια.

➥ Βασικό ερώτημα που θα πρέπει να απαντήσω είναι:

Ποια είναι η ελάχιστη πίεση στην οποία όταν φθάσω θα πρέπει να ξεκινήσω ανάδυση και με πόσα bar να ξεκινήσω ανάδυση έτσι ώστε να βγάλω και απόθεμα ασφαλείας στην επιφάνεια τουλάχιστον 50 bar;

Αυτό θα το απαντήσουμε σε άλλο άρθρο. Το δεδομένο είναι ότι όσο βαθύτερα καταδύομαι σε συνδυασμό με τον χρόνο τόσο το απόθεμά μου πρέπει να είναι πιο μεγάλο. Τα παραπάνω δεν είναι παρά μια επιφανειακή αναφορά στο θέμα.

Για ολοκληρωμένη γνώση αυτού απαιτείται η παρακολούθηση σχολείου από πιστοποιημένο εκπαιδευτή.

■ Για οποιαδήποτε απορία

επικοινωνήστε με το Γιώργο Πέτρου,

georgedpetrou@gmail.com